In de aanloop naar de COP 15 in Kopenhagen publiceren wij dit stuk opnieuw ter bevordering van de discussie over hoe wij ons als anarchisten tot de deelstrijd ‘ecologie’ kunnen verhouden. Dit artikel dateert uit 1988 en moet ook in die context gelezen worden.
Tegen ecologie
In tegenstelling tot de ‘alternatieve’ oplossingen die voorgesteld worden door de ecologisten, zien wij de enige manier om het probleem van de ecologische verwoesting te benaderen binnen de context van de subversie van alle relaties en waarden waarop het kapitalisme gebaseerd is.
Ecologie is het meest relevante sociale fenomeen van massale omvangen geworden in landen in de post-industriële fase. Voor kapitaal en staat is het ook het probleem van de eeuw aan het worden.
We moeten daarom bezien wat de ecologische strijd betekent zowel voor de betrokkenen als voor de staat en het kapitaal die hun belangen proberen te vrijwaren.
De ecologische strijd heeft zich tot nu toe gericht op het vinden van ‘alternatieve’ oplossingen die de balans tussen de destructieve relatie van de mens met de natuur kunnen herdefiniëren en kunnen breken met de logica van technologische ontwikkeling gebaseerd op roof en verwoesting.
Hoewel
het streven van de ecologisten juist is, is er niemand onder hen die de
machtsstructuur in vraag stelt. De ecologisten zijn integendeel erg
nuttig voor de macht, omdat ze zichzelf dan kan presenteren met een
meer kritische en aantrekkelijke vermomming. Wanneer ecologie
gescheiden wordt van het sociale vraagstuk, wordt het een geweldige
gelegenheid voor de macht om grootse projecten van sociale integratie
op te zetten door de consensus van de proletarische massa’s met de
ecologisten uit te buiten.
Het ecologische humanitarisme van zij die protesteren tegen de
waanzinnige verspilling van grondstoffen terwijl miljoenen sterven van
honger, raakt de koude kleren van het kapitaal niet. Het wordt in feite zelfs een aansporing om de productieve en organisatorische capaciteiten die achterop hinken te verbeteren.
Is het kapitaal dan ecologisch geworden? In tegenstelling tot de
ecologisten denken wij van wel. Momenteel zoekt het kapitaal naar
nieuwe technologieën om het onevenwicht in de verwerking van
grondstoffen op te heffen. Dit gebeurt doorheen een groeiende
rationalisering van haar productiemiddelen.
Zonder twijfel remt dit de ecologische vernietiging van de planeet,
terwijl de ontginning van grondstoffen verbetert dankzij onder meer
recyclage van de ongebruikte afvalbergen. De technologisch geavanceerde
landen gaan op dat gebied met rasse schreden vooruit, in de richting
van de creatie van een wereldmarkt, gestructureerd via zachte
technologie en ecologie. Hier liggen de nieuwe uitdagingen voor het
kapitaal verscholen.
In de ontwikkelde industriële landen is het de staat zelf die de grote campagnes rond ecologische problemen lanceert,
aangezien ze groot voordeel kan halen uit de industrieën die de
instrumenten voor het terugschroeven van de vervuiling leveren. Een
andere reden is dat de staat op deze manier ook een bredere controle
over de samenleving kan garanderen, doorheen de betrokkenheid van de
massa’s die hiervan blijkbaar hun enige vorm van sociale betrokkenheid
gemaakt hebben.
De ontwikkeling van een aangepaste ecologische technologie wordt de weg
voor de meer geavanceerde staten om de afhankelijkheid van de
economisch zwakkere landen te versterken en hun toekomstige
ontwikkeling te beïnvloeden. Daarom investeren de staten en het
internationale kapitaal miljoenen dollars in ecologische programma’s.
Ecologische campagnes zijn een echte ecologische cultuur aan het
creëren. Kijk maar naar de scholen waar er nu al specifieke lessen over
dit onderwerp gegeven worden. Het zijn de meer progressieve en bewuste
politici die zich opwerpen als verdedigers van het ecologische project.
Nooit laten ze een kans schieten om hun engagement in de verf te zetten
en te verwijzen naar de hevige parlementaire gevechten die ze tegen de
conservatieven leveren.
De ecologisten zijn staat en kapitaal een handje aan het helpen.
De groenen en hun rituele protesten doen constructieve voorstellen
gebaseerd op ‘alternatieve’ oplossingen. Op deze manier spelen ze de
rol van ‘loyale oppositie’ tegen het systeem, zonder te beseffen dat ze
radertjes zijn in het voortbestaan van het systeem. Hun actie dient de
overheersing. Hoewel ze zich vandaag voordoen als de bewakers van mooie
sociale waarden, hebben ze altijd de neiging om delen van
anti-institutionele oppositie te proberen recupereren.
De groenen willen de overheersing een menselijk gezicht geven, en
daarom denken ze dat het juist is dat hun projecten gefinancierd worden
door de staat of juist door de structuren die de natuur kapot maken. Ze
dringen binnen in lokale entiteiten, waardoor de staat de mogelijkheid
geven haar overheersing zelfs tot in de meest afgelegen gebieden uit te
breiden.
Wie kan er enig belang hebben bij een perspectief dat zich richt op het
dwingen van het kapitaal om haar geschifte ontwikkeling van zogenaamde
harde technologie te vervangen door ‘zachte’ ecologische technologie?
Toch alleen maar diegenen die de sociale orde in stand willen houden?
Wij zijn niet geïnteresseerd in de ontwikkeling van het kapitaal, noch hard, noch zacht.
We zijn alleen maar geïnteresseerd in de vernietiging van het
kapitalisme en de vernietiging van de staatsapparaten die haar over de
hele wereld ondersteunen.
Het ecologische spektakel wilt dat wij participeren in dit systeem van
de dood, het probeert ons vast te pinnen op een blijvende situatie van
overleven. We leveren er ons aan over met een gemoedelijke onderwerping
wanneer we ecologische gevechten tegen de nabije dood van de planeet
promoten.
Het is noodzakelijk om meer te doen. De gewelddadige breuk met de
bestaande orde is voor ons een vitale noodzaak. In die zin stellen we
voor om de ecologische strijd op een opstandige leest te schoeien.
Ecologie is alleen interessant als het begrepen wordt binnen een radicaal proces van verandering,
aangezien dit de enige manier is waarop het gebruikt kan worden om de
verwoesting van deze maatschappij van overheersing te versnellen.
Er liggen twee wegen open. De eerste weg begint met de vernietiging van
d relatie met de macht om een egalitaire, vrije en ecologische
samenleving te bereiken. De tweede weg beperkt zichzelf tot het redden
van de planeet en haar te behoeden voor complete vernietiging. Als we
de eerste weg kiezen zullen we altijd kameraden vinden die onze
initiatieven ondersteunen. Als we de tweede weg kiezen, zullen deze
kameraden ons zien als vijanden.
Ook wij zijn dus voor ecologie en tegen alle vormen van vervuiling,
maar wij zien de ecologische strijd plaatsgrijpen binnen een context
die de totale subversie van alle relaties en waarden waarop dit systeem
gebaseerd is vereist.
Pierleone Porcu
Insurrection, anarchist magazine
nr.5 1988
voorheen
gepubliceerd in ‘Opstandige strijd en informele organisatie; verzamelde
teksten uit Insurrection, anarchistische publicatie uit de jaren ’80’